Değerli kardeşimiz,

Kalem Suresinin 17-33. ayetlerinde anlatılan kıssada, bir bahçe olayı örnek gösterilerek, Allah’ın verdiği nimetlere şükretmeyen Mekke müşrikleri başta olmak üzere kıyamete kadar gelecek olanlar uyarılmaktadır.

Bir rivayete göre, Bahçe sahibi Yemenli Müslüman ve takva sahibi bir adamdır. Ölümünden sonra çocukları fakir-fukaraya sadaka vermemek için planlar kurdular ve Kuran’da ifade edilen hikâyenin kahramanları oldular.

Diğer bir rivayete göre, İsrailoğulları arasında geçen bir hikâyedir.

Bahçe Sahibi kim olursa olsun, Kuran’da bu kıssanın hikmeti özetle şudur:

Allah nimetlerini şükredip kulluk yapsınlar diye ihsan eder. Nankörlük edenler ise -özellikle Allah’a ve ahirete inanmayan kimseler- hem dünyada hem ahirette bunun karşılığını görürler. Özellikle dünyadaki cezanın zikredilmesi insanların peşin olan dünya menfaatleriyle daha fazla ilişki içinde oldukları içindir. Şu kıssanın zikredilmesi, dinsizlikten kaynaklanan cimrilik ve mal sevgisinin kötü akıbetini göstermeye yöneliktir. Musibetler, belalar ve maksatların aksi sıkıntılar uygulamalı bir surette canlandırılmıştır.(1)

Bu olay Mekkeliler tarafından bilinmekte ise de zamanı konusunda tam bir bilgiye ulaşamadık.

Kurtubî bu meselde, Mekkeli müşriklere işaret edildiğini söylemekte ve “Biz Mekkelilere şımarsınlar diye değil, şükretsinler diye mal mülk bahşettik; ama onlar şımarıp Muhammed (asm)’e düşmanca davranınca, kıssasını bildikleri bahçe sahipleri gibi Mekkelileri de açlık ve kıtlık ile sınadık.” dendiğini ifade etmektedir.(2)

İbni Aşur bu meselle müşriklerin tehdit edildiğini; şükürsüzlük sebebiyle onlar gibi müşriklerin de darlık ve yokluğa düşeceklerinin hatırlatıldığını söylemekte ve Mekke’de yedi yıl kıtlık çekildiğini bildirmektedir.(3)

Ahlaki mesajlar verilen bu misalde tüm toplumu ilgilendiren değerler üzerinde durulmaktadır.

Verilen nimetler şükür sebebi olmalıdır. Şükürsüzlük nimetin elden alınma sebebidir. Bunun neticesi ise darlıktır. Ve kıtlık darlık gibi sosyal afetler tüm cemiyeti sarsmaktadır.

Kuran-ı Kerim’de sıklıkla emredilen infak, zekât, sadaka ve diğer iyilikler ise yüce hasletleri harekete geçiren, nefsin arınmasına, aklın irfanını ve kalplerin imana açılıp ısınmasına vesiledir. Ahlaki açıdan kişiye mukavemet kazandırır.

Medeniyetlerin inşasında ve devamında bu ahlaki değerlere verilen önem belirleyici rol üstlenecektir.

İbret alınması gereken diğer husus ise bahçe sahiplerinin hatasını anlayıp pişman oldukları sahnedir. Günahı sürdürmemek, eğer bir hata yapıldıysa hatadan vazgeçip Allah’ı yüceltmek bu meselde verilen diğer mesajlardandır.

İlave bilgi için tıklayınız:

– Kalem suresi 16-18. ayetleri açıklar mısınız?

Kaynaklar:

1) krş. Razi, Mefatih, ilgili ayetlerin tefsiri.
2) Kurtubî, Ahkamu’l-Kuran, ilgili ayetlerin tefsiri.
3) İbni Aşur, Tefsirul’l Tahrir ve’t Tenvir, ilgili ayetlerin tefsiri.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet