Değerli kardeşimiz,

Hz. Ali radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre anlaşmalı bir köle ona gelerek:

– Borcumu ödeyecek gücüm yok, bana yardım et, dedi. O da:

– Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in bana öğrettiği duayı ben de sana öğreteyim mi? Bunu okumaya devam ettiğin takdirde üzerinde dağ gibi borç olsa bile Allah Teâlâ onu ödemene yardım eder. Şöyle dua et, dedi:

اللَّهُمَّ اكْفِنِي بِحَلَالِكَ عَنْ حَرَامِكَ، وَأَغْنِنِي بِفَضْلِكَ عَمَّنْ سِوَاكَ

“Allâhümmekfinî bihelâlike an harâmik, ve ağninî bifazlike ammen sivâk. Allahım! Bana helâl rızık nasib ederek haramlardan koru! Lutfunla beni senden başkasına muhtaç etme!” (Tirmizî, Daavât 121)

İnsana her imkânı lutfeden Allah Teâlâ’dır. Bir borcu ödeyebilmek için elden gelen gayret gösterilirken, her işte olduğu gibi bu konuda da Cenâb-ı Hakk’ın yardımı istenmelidir. İnsan ticaret yaparken veya burada olduğu gibi bir açığını kapatmaya çalışırken hep helâl rızık peşinde olacak, haramlardan şiddetle kaçınacak, bunun yanı sıra kendisini haram kazançtan koruması için Allah Teâlâ’dan yardım isteyecektir.

“Haram helâl ver Allah’ım / Çoluk çocuk yer Allah’ım.”

diyerek, nereden geldiğine bakmadan kasasını doldurmaya çalışmak, bir Müslümanın kesinlikle iltifat etmeyeceği bir anlayıştır.

Müslüman, İslâm’ın izzet ve şerefini temsil eden bir kimse olması itibariyle Allah’tan başkasına muhtaç olmamayı hayat felsefesi kabul edecek, alan el değil veren el olmaya çalışacak ve böylece gerçek hürriyetine kavuşacaktır.

Ayrıca şu duayı okumak da sünnettir:

“Allah’ım! Gam ve üzüntüden, acizlikten, tembellikten, cimrilikten, korkaklıktan, borç sıkıntısından ve insanların zulümlerinden Sana sığınırım.” (Nesai, istiaze 8)

Borç altında ezilmek, insanın ağır bir borç altına girip de borcunu ödeyecek maddî imkâna sahip olmamasıdır. Alacaklının talebine olumlu cevap verememek tahammül edilmesi zor bir sıkıntıdır. Peygamber Efendimiz (asm) bize, ağır borç yükünden de Allah’a sığınmak gerektiğini öğretmektedir.

Borçlunun zamanında ödeme yapması için gerekli maddi ve manevi bütün tedbirleri alması gerektiği gibi, borcunu mutlaka ödeme niyeti ve çabası içinde olmalıdır. Ancak buna rağmen borcunu ödeyemeyene zaman tanımak, ödeme kolaylığı sağlamak, hatta gerekirse kısmen veya tamamen bağışlamak da alacaklıya düşen görevler arasındadır.

“Satışta, alışta ve borcunu istemekte kolaylık gösteren kimseye Allah rahmet etsin.” (Buhârî, Büyû‘ 16),

“Kıyamet gününün sıkıntılarından Allah’ın kendisini kurtarmasından hoşlanan kimse, borcunu ödeyemeyene mühlet tanısın veya ondan bir bölümünü indirsin.” (Müslim, Müsâkât 32)

gibi hadislere kulak vermelidir.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet