Değerli kardeşimiz,

Hiç bir özrü olmadığı halde öğle namazını cumadan evvel kılmak mekruhtur. O halde hasta, yolcu ve tutuklu bulunanların öğle namazını cuma kılındıktan sonraya bırakmaları müstehabdır. Aksi halde kerahetle namaz kılmış olurlar. Sahih olan da budur. Kadın­ların da aynı yolda hareket etmesi uygun olur.(1)

Öğle farzını yerine getirdiken sonra camiye gelip cuma kıldı­ran imama uyarsa, -ister bu kimse yolcu veya hasta veya köle olsun- kıldığı öğle namazı hükümsüz olur. Ama evinden bu niyetle çıkıp henüz camiye gelmeden imam cuma namazını kıldırıp bitirmişse, o takdirde kıldığı öğle namazı sahihtir. Bunda icmâ’ vardır.(2)

Evinden çıktığında imam henüz cuma namazını tamamlamamışsa, ama o camiye gelinceye kadar namaz kılınmışsa, İmam Azam’a göre kıldığı öğle namazı hükümsüz olmuştur. İmameyn’e göre, öğle namazı tamamdır. Ama evinden cuma maksadiyle değil, başka bir husus için çıkarsa, ittifakla öğle namazı hükümsüz olmaz.(3)

Bunun gibi evinden cuma için çıkmayı niyet edip tam o hazırlık içinde gayret gösterirken cuma kılınmış olsa, bu takdirde kıldığı öğle namazı sahihtir.(4)

Öğle namazını kılıp cuma için niyet edip çıktığında, imamın bir özürden veya özür olmaksızın cumayı kılmadığı anlaşılırsa, bu hu­susta farklı görüşler olmakla beraber en sahih olanı, kıldığı öğle na­mazının hükümsüz kalmadığıdır.

Yine öğleyi kılıp cuma niyetiyle evinden çıktığında, bir felâket veya benzeri sebepten dolayı cemaatin cuma namazı kılmadığı an­laşılırsa, sahih kavle göre, öğle namazı hükümsüz olmuştur.(5)

O halde öğleyi kıldıktan sonra cuma kılmak için harekete geçer fakat henüz evden dışarı çıkmadan cumanın kılındığını veya kılın­makta olduğunu haber alsa bile, yine de kıldığı öğle namazı sahihtir. Genel kaaide budur.

Öğle namazını kılıp camide oturduğu takdirde, imam cuma na­mazına başlarken o da başlayıncaya kadar, namazı hükümsüz sayılmaz. Bunda fukahanın ittifakı vardır.(6)

Hasta kimse öğle namazını evinde kıldıktan sonra kendinde bir hafifleme hisseder de cumaya çıkar ve imama yetişip bu namazı kı­larsa, öğle namazı kendiliğinden bozulmuş olur, nafileye dönüşür.(7)

Kaynaklar:

(1) Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla İslam Fıkhı, Uysal Kitabevi: 1/499-500.
(2) El-Kenz Şerhi / Herevi.
(3) El-Kâfi / Hâkim-i Şehîd El-Mervezi.
(4) Et-Tebyin / Zeylaî.
(5) Fetâvâ-yı Hindiyye – El-Kifâye.
(6) Bahrirâik / İbn Nüceym.
(7) Fetâvâ-yi Hindiyye.

(bk. Celal Yıldırım, Kaynaklarıyla İslam Fıkhı, Uysal Kitabevi: 1/498-501)

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet