Değerli kardeşimiz,

– Zekât kelimesinin sözlük anlamı: “artma, çoğalma ve berekettir”. Zekâtın farz olması için kabul edilen şartlar arasında, “zekât” kelimesinin bu sözlük anlamına uygu olan “artma, çoğalma” şartı da vardır. Bu sebeple, ticaret için kullanılmayan ev ve araba gibi  artma / çoğalma özelliği olmayan şeylerde zekât yoktur. Bunlar aynı zamanda insanların zarurî ihtiyaçlarındandır. Bir nokta daha vardır ki, eğer çoğalma özelliğinde olmayan malların zekâtı verilirse, birkaç yıl içerisinde ilgili sermaye de biter. Onun için bu konuda herhangi bir çelişki söz konusu değildir.

– Fakir kavramı, Kur’an’da “fakir-miskin” kelimeleriyle ifade edilmiştir. Fakir ile miskinden hangisinin daha fakir olduğu konusunda farklı görüşler vardır.

Hanefilere göre, fakir: ev ve ev eşyası gibi aslî ihtiyaçlarını karşılayamayan, nisap miktarından daha az malı bulunan kimsedir. Miskin ise, hiçbir geliri ve malı olmayan kimsedir. 

Şafiilere göre ise, fakir; kendisinin ve bakmakla mükellef olduğu kişilerin ihtiyaçlarını gidermeye yeterli malı ve kazancı olamayan kimsedir. Miskin ise; kendisine ve geçimini sağlamakla yükümlü olduğu kişilerin ihtiyaçlarını karşılayacak durumda olmamakla beraber, sahip olduğu mal ve kazançla kıt kanaat geçinebilen kimsedir.

Özetlersek, Hanefilere göre, miskin fakirden daha fakir;  Şafiilere göre ise, fakir miskinden daha fakirdir. Bu her iki mezhebe göre de zekât almaya hak eden muhtaçlar;

a. Hiçbir malı ve geliri olmayanlar ile,

b. Malı ve geliri olmakla beraber yine de kendilerinin ve bakmakla yükümlü oldukları kimselerin geçimleri temin edemeyen kimselerdir.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet