Değerli kardeşimiz,

Bu soruya doğru cevap verebilmek için İslamiyet’le ilgili bu konuda birtakım temel bilgilere ihtiyaç vardır. Bir şeyi Allah yasak ederse, o haramdır. Bir şeyi de serbest ederse o da helal olur. İnsana faydalı ve zararlı olması esas değildir. Bir şeyin haram veya helal olmasında sebep Allah’ın emridir. Buna şeriatta illet, yani sebep denir.

Mesela, orucun belirli zamanda ve belirli bir süre için tutulmasını Allah emretmiştir. Dolayısıyla oruç tutmanın illeti, yani sebebi Allah’ın emridir. Orucun insan sağlığına faydaları ise onun hikmetidir. Orucun hikmeti olmasa, yani faydalı olmasa yine tutulur. Çünkü Allah’ın emridir. Namaz da böyledir.

Mesela Hz. Âdem babamız ile Hz. Havva validemize Allah cennette bir ağacın meyvesini yemelerini yasak etmiştir. Bu ağaçtan meyve yenmemesinin illeti, yani sebebi Allah’ın emridir. Onun meyvesinin insana faydalı veya zararlı olması onun hikmetidir. İnsana hiç faydası olmasa da o emre uyulması gerekir.

Kanın yenmesinin yasaklanmasına da bu yönden bakılmalıdır. Bilim onu bir yönüyle faydalı görmüş olabilir. Ama bir başka yönüyle, özellikle onun yenmesi hâlinde insanın manevi âlemine, yani ruh dünyasına vereceği zararı bilim adamı görememiş olabilir.

Mesela kasten besmele terkedilerek kesilen bir koyun etini yemek bir Müslümana haramdır. Yani onu yiyemez. İşte bunun manasını anlamak için besmelenin insanın manevi dünyasında nasıl bir değişiklik meydana getirdiğini fen adamı bilemez.

Sonuç olarak;

Bir şeyin yapılmasını Allah emreder o güzel olur; yasak eder, o şey haram ve çirkin olur. Buna illet denir, yani bir şeyin yapılmasına veya yapılmamasına sebeptir. O şeyin insana faydalı ve zararlı yönü ise hikmet olarak adlandırılır. Allah’ın emirlerini yapmada hikmet yönü dikkate alınmaz; şeyin illeti, yani emir edilip edilmemiş olması esas alınır.

O şeyin faydalılığı, yani hikmeti ise tecrübe ve araştırmalarla ortaya konabilir, ama o şeyin illetine tesir etmez. Yapılması emredilmiş bir şeyin hikmet ve faydalarını bilmek sadece o emri yerine getirmede bir teşvik olabilir. Bir başka ifade ile Allah tarafından haram edilmiş bir şeyin insana yüz faydası da tespit edilmiş olsa, o haramı helal etmez.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet