Değerli kardeşimiz,

Evlenme gibi boşanmayı da hiçbir değerlendirmeye tabi tutmayan, bu tasarrufları şahısların hususî hayatı içinde gören sistemler yanında, boşamayı kesin olarak yasaklayan yahut hâkimin kararına bağlayan sistemler de vardır.

İslâm hukuku bu konuda orta bir yol tutmuş, gerektiğinde boşamaya, evlilik hayatını sona erdirmeye cevaz vermiş, bu tasarrufu erkeklerin bizzat, kadınların ise hâkim aracılığı ile yerine getirmesine imkân tanımış, ayrıca boşamayı dinî ve ahlâki yönden değerlendirmiştir. Buna göre;

1. “Kitap ve sünnette gösterilen yol ve usûle aykırı olarak boşamasıdır.” ve bu çeşitboşama haramdır.

2. Usûlüne uygun da olsa kusuru bulunmayan bir eşi boşamak mekruhtur, dinin hoş görmediği bir davranıştır.

3.Geçimsiz olan yahut iffetli ve dindar olmayan bir eşi boşamak mendubdur; dinin teşvik ettiği bir davranıştır.

4. Ailede geçimsizlik ve problemlerin büyümesi üzerine, tarafların talebi ile çözüm arayan hakemlerin boşamayı gerekli görmeleri halinde boşamak farzdır, dinin kesin talebidir.

5.Sevilmeyen eşin boşanması konusu müctehidler tarafından tartışılmış, çoğunluk tarafından caiz görülmüştür.

– İslâm boşamaya niçin izin vermiş, yuvanın dağılmasına çıkan yolu niçin kapatmamıştır?

Bu sorunun cevabı, İslâm’da yer verilen boşama uygulamasının felsefesini (hikmetini) ifade edecektir.

Şüphesiz İslâm evlenmenin ömür boyu bir beraberlik ve bağlılık olmasını istemiş ve bunun içindir ki, süreli ve geçici evlilik akitlerini bâtıl (hükümsüz) saymıştır.

Ancak ideal ile reel, istenen ile gerçekleşen arasında çoğu defa farklılıklar vardır.

Bazı durum ve şartlarda evlilik çekilmez bir yük, katlanılmaz bir beraberlik halini almaktadır. Buna rağmen evlilik devam etsin, “Allah’ın birleştirdiklerini hiçbir kimse ayıramaz.” demek insanın yapısı, maddi ve manevî ihtiyaçları ile bağdaşmayan bir temenni olmaktadır.

İslâm bunun yerine, evliliğin devamı için tarafları azamî gayret göstermeye teşvik etmiş, boşamayı “Allah’ın sevmediğini” ifade ederek sevimsizleştirmiş, fakat gerektiğinde, zaruret haline geldiğinde bu yolu da açık tutmuştur. Çünkü zorla güzellik olmamakta, zorlama ile sevgi ve bağlılık doğmamaktadır.

Kâğıt üzerinde evli kalıp, gönül ve beden olarak ayrı yaşamayı ise –ahlâki, sosyal ve ailevi mahzurlarından dolayı– İslâm tasvip etmemiştir.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet