Değerli kardeşimiz,

İnsanların ihtiyaç yüzünden tefecilere düşmemesi ve açıkça faiz alıp vermemesi için adına “muâmele” denilen bir çeşit çözüm (hile, çare) üretilmiştir; yani Osmanlı resmen faize cevaz vermemiş, muâmele usulü ile ihtiyaç duyulan paraya ulaşma yolunu açmıştır.

Bu da iki şekilde yapılır:

1. Bugün adına teverruk denilen bir usuldür: Paraya ihtiyacı olan A, parası olan B’den bir malı vadeli 115 liraya alır, C’ye yüz liraya peşin satar, C de bu malı A’ya yüz liraya satar. Böylece A, ihtiyacı olan yüz lirayı 115 lira borçlanarak elde etmiş olur.

2. A, B’den 115 liraya vadeli satın aldığı malı yüz liraya B’ye peşin satar; buna “ıyne” satımı da denir. Bu ikincisine genellikle cevaz verilmemiştir.

Osmanlı zaman zaman muâmele işlemindeki kârı sınırlamıştır. Sayın Akgündüz’ün yayınladığı Ebüssüud Fatâvâsında kâr oranı ona on bir buçuk olarak belirlenmiştir (s. 379)

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet