Değerli kardeşimiz,

İslam’da suçun şahsiliği esastır.

“Hiç kimse başkasının günahından dolayı sorumlu tutulmaz.” (Enam, 6/164)

mealindeki ayetten de anlaşılacağı üzere, bir kimsenin kendi iradesi dışında oluşan sebeplerden dolayı, sözünü yerine getirmemesi yalan ve suç sayılmaz. Yeter ki, söz verdiği zaman, sözünde samimi olsun. Bel bağladığı alacağının gecikeceğinden kuşku duymamış olsun. Hadiste “Amellerin niyetlere göre olduğu” ifade edilmiştir. Buna göre, söz verenin niyetinde bir yalan şaibesi varsa, o kişi yalancı sayılır ve kötü niyetinin uzantısı olarak verdiği sözünü yerine getirmediği için de ayrıca günahkâr olur.

İslam’ın bu konudaki ölçüsü şudur:

Birincisi: Ödeme zamanı geldiği halde, borcunu gerçekten ödeyecek durumda olmayan kimseye mühlet verilmeli, icap ederse hiç alınmamalıdır. Şu âyet bu hususa ışık tutmaktadır:

“Eğer (borçlu) darlık içinde ise, eli genişleyinceye kadar ona mühlet verin. Eğer bilirseniz, (alacağınızı) sadaka olarak bağışlamanız sizin için daha hayırlıdır.”(Bakara, 2/280).

Buna göre, bir borçlu olarak bize düşen alacaklımıza mazeretimizi beyan edip, biraz daha zaman tanımasını rica etmek ve en yakın zamanda borcumuzu ödemek için bütün gücümüzü harcamaktır…

İkincisi: Borçlu olan kimse, gücü yettiği halde, zamanında borcunu ödemediği takdirde günahkâr olur. İşi bilen bir hakem heyetinin -alacaklının zarara uğradığına dair- karar vermesi durumunda, gecikme zammını da ödemesi gerekir. Aşağıdaki ayeti kerime ve hadis-i şeriften bu ölçüyü anlamak mümkündür:

“Müminler! Mallarınızı aranızda haksız yollarla yemeyin.”(Nisa 4/29).

«İslam’da, -başkasına- zarar verme ve zararı zararla karşılama yoktur.» (Neylu’l-evtar, V/291).

Buna göre -mazeretsiz olarak- borcunu eksik ödeyen veya zamanında ödemeyen kimse, alacaklının malını haksız olarak yemiş sayılır.

Söz verme konusunda önemli bir uyarı:

“Verdiğiniz sözü yerine getirin. Şüphesiz verilen söz sorumluluk gerektirir.” (İsra, 17/34).

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet